De Thermen en het Thermenmuseum in Heerlen

Karen Jeneson onderzocht het Romeinse landschap op de lössgronden tussen de Maas en de Rijn. Een gebied waar vele Romeinse villa’s stonden, met grote landerijen die graan en andere producten produceerden voor de markt. Zij toont aan dat het traditionele beeld dat op villa's enkel de Romeinse elite woonde, moet worden bijgesteld. Het overgrote deel van het landschap bestond uit villa's. Dit betekent dat lang niet elke villa-eigenaar tot de elite moet worden gerekend.

Tijdens de lezing gaat Jeneson ook in op de uitvoerige renovatie van het Thermenmuseum in Heerlen en de ‘fouten’ die in de jaren zeventig met het aanbrengen van de beschermende dakconstructie waren gemaakt. Er was bijvoorbeeld geen klimaatbeheersing en door het enkele glas en metalen dak zijn er door het jaar heen enorme temperatuurschommelingen, waardoor het Romeinse muurwerk in verval is geraakt. De thermen werden tijdens de Tweede Wereldoorlog in Heerlen ontdekt. “Jongelui”, onder amateur archeoloog Beckers doen het graafwerk. De jongens werden niet uitbetaald naar graafwerk, maar naar (munt)vondsten. Het zal dus geen verbazing wekken dat die eerste opgravingscampagne vooral munten en aardewerk heeft opgeleverd. Zodra duidelijk is geworden dat het gaat om een complete plattegrond van een Romeins badhuis, wordt archeoloog A.E. van Giffen naar Heerlen gestuurd. Eind 1940 wordt hij aan de opgraving toegevoegd. Dit zeer tegen de zin van Beckers, die eigenlijk de leiding niet wil afstaan. Van Giffen op z’n beurt weigert onder leiding van Beckers te werken. Jeneson kan genieten van de bewaarde brieven waarin de nette heren elkaar de grond in boren en over alles wel iets te klagen hebben.

Karen Jeneson studeerde provinciaal-Romeinse archeologie aan de VU in Amsterdam. In 2013 promoveerde zij op haar proefschrift over het Romeinse villalandschap tussen Tongeren en Keulen. Sinds 2010 is zij werkzaam als conservator van het Thermenmuseum in Heerlen.